• 23/09/2022

Ի՞նչ է կանգնած Իրանում տեղի ունեցած անկարգությունների հետևում

Ի՞նչ է կանգնած Իրանում տեղի ունեցած անկարգությունների հետևում

Իրանում շարունակվում են զանգվածային բողոքի ցույցերն ու անկարգությունները։ Որոշ քաղաքներում խաղաղ ցույցերը վերածվել են անկարգությունների, իրավապահ մարմինների հետ բախումների, պետական ​​կառույցների վրա հարձակումների։

Ի՞նչ է կատարվում.

▪️«Հիջաբի մասին օրենքի» դեմ համեմատաբար հանգիստ ցույցերի առաջին երկու օրերից հետո իրադարձությունների ընթացքին միջամտեցին ընդդիմության ներկայացուցիչները և արտերկրից աջակցվող արմատական ​​խմբավորումների անդամները։

▪️Տարբեր բնակավայրերում ցուցարարները սկսել են քանդել և ոչնչացնել Իրանի պաշտոնական խորհրդանիշները, հրկիզել մեքենաները, հարձակվել ոստիկանական բաժանմունքների վրա և փակել փողոցները երթեւեկության համար։

▪️Իրանի իշխանությունների հայտարարության համաձայն՝ քրդական կազմավորումները և ահաբեկչական կազմակերպությունների անդամները Սաուդյան Արաբիայի և Իսրայելի կողմից վերահսկվող լրատվամիջոցների ամբողջական տեղեկատվական աջակցությամբ մասնակցում են զինված ապստամբություններին և կառավարական ուժերի վրա հարձակումներին։

▪️Արևմտյան լրատվամիջոցների տվյալներով՝ բախումների ընթացքում զոհվել և վիրավորվել է ավելի քան մի քանի տասնյակ մարդ։ Ըստ «անկախ» իրավապաշտպան կազմակերպությունների՝ միայն անցած մեկ օրվա ընթացքում Քուրդիստանում սպանվել է 4, վիրավորվել՝ 75 քուրդ։

▪️Նախկին Շահի դինաստիայի ժառանգորդ Ռեզա Փահլավին կոչ է արել ժողովրդին պայքարել իրենց իրավունքների համար և չդադարել ճնշում գործադրել «Այաթոլլահի ռեժիմի» վրա։

▪️Անոնիմուս կազմակերպության հաքերները հերթական DDoS հարձակումն են իրականացրել Իրանի Կենտրոնական բանկի և մշակույթի և իսլամական առաջնորդության նախարարության կայքում։

▪️Իրանի ղեկավարությունը, սադրիչ ֆոտո և վիդեո նյութերի տարածման դեմ պայքարելու նպատակով, սահմանափակել է ինտերնետի հասանելիությունը երկրի որոշ շրջաններում, ինչպես նաև արգելափակել է Instagram-ը, որի միջոցով ապստամբները համակարգում են իրենց գործողությունները։

Ո՞րն է իմաստը.

Իրավիճակն ինքնին բավականին նախադեպային դեպք է։ Իրանում բարոյականության ոստիկանությունը հաճախ է բախվում շարքային քաղաքացիների հետ։ Երբեմն այն ավարտվում է վնասվածքներով կամ նույնիսկ մահով, բայց դա չի եկել ապստամբության և բացահայտ առճակատման առիթ:

Նույնիսկ այս դեպի առիթ դարձած` Մահսա Ամինիի «սպանության» փաստը դեռևս հաստատված չէ։ Մահացածի մարմինը զննած նյարդավիրաբույժը և բժիշկը հերքել են հարձակման վարկածը։

Այն փաստը, որ այս իրավիճակը որպես պատրվակ օգտագործվեց, ինչպես նաև արևմտամետ լրատվական գործակալությունների և գործող իշխանության հակառակորդների միաժամանակյա պիկապը հուշում է Իրանում իրավիճակն ապակայունացնելու նախապես ծրագրված գործողությունների մասին։

Հեռանկարներ.

Ապստամբների գործողությունները հստակորեն համակարգվում էին սոցիալական ցանցերի և ինտերնետի միջոցով։ Ցուցարարները դեպքի վայրից հաղորդում էին գրեթե առցանց՝ ցույց տալով իրենց անհրաժեշտ «ճշմարտությունը» Իրանի անվտանգության ուժերի «վայրագությունների մասին»։

Միաժամանակ, արևմտյան լրատվամիջոցները երկու օրվա ընթացքում երկու անգամ լուրեր են տարածել այաթոլլա Խամենեիի մահվան մասին՝ իշխանությունների և ներկայիս ղեկավարության կողմնակիցների շրջանում խուճապ ստեղծելու համար։

Ավելին, ընդդիմությունն ամենամեծ շեշտը դնում է Իրանի հյուսիսարևմտյան հատվածի վրա, որտեղ ապրում են էթնիկ փոքրամասնությունների ներկայացուցիչներ, այդ թվում՝ քրդեր և ադրբեջանցիներ։ Որոշ քաղաքներում ցուցարարները բարձրացրել են «անկախ Քրդստանի» և Ադրբեջանի դրոշները։

?Այնուամենայնիվ, ընդդիմությունը հերթական անգամ չկարողացավ իրական սպառնալիք ստեղծել Իրանի կառավարության համար։ Ինտերնետի անջատումը և իրավապահ մարմինների ակտիվ ներգրավվածությունը իշխանություններին օգնեցին իրավիճակն իրենց ձեռքը վերցնել։

Ներկայում բողոքի ակցիաները շարունակվում են, բայց ավելի քիչ ինտենսիվությամբ։ Իսկ Թեհրանում, Մաշհադում և Համադանում ցույցեր են անցկացվել ի պաշտպանություն ներկայիս ղեկավարության և ընդդեմ ցնցումներ և անկարգություններ հրահրողների:

Միաժամանակ, ներկա իրադարձությունները ցույց տվեցին, որ Իրանի չափավոր-պահպանողական կուրսը տալիս է որոշակի ձախողումներ, և դրանից դժգոհները գնալով ավելի շատ են։

Նույնիսկ պահպանողական հոգևորականության հենակետում` Իրանի երկրորդ կարևոր քաղաքում՝ Մաշհադում, բազմաթիվ հակակառավարական երթեր էին ընթանում։

Ժողովրդի ներքին տրամադրությունների թերագնահատումը և արտաքին ապակայունացնող գործոնը՝ զուգորդված անջատողականների և արմատականների գործունեության հետ, լուրջ սպառնալիք է Իրանի իշխանությունների համար, որի լուծումը պետք է անհապաղ փնտրել։