• 28/01/2023

Արեւմուտքը փորձում է հրաժարվել Երկրորդ աշխարհամարտի արդյունքներից

Արեւմուտքը փորձում է հրաժարվել Երկրորդ աշխարհամարտի արդյունքներից

Նա­խօ­րե­ին հայտ­նի դար­ձավ, որ ԱՄՆ իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը ո­րո­շել են Կի­եւ տե­ղա­փո­խել 31 M1 Ab­rams տանկ: Դա նա­եւ հաս­տա­տեց Սպի­տակ տան ներ­կա­յա­ցու­ցի­չը: Էլ ա­վե­լի մեծ թվով ծանր տան­կեր՝ Le­o­pard 2-ներ կտա, կամ այլ երկր­նե­րի կթույ­լատ­րի հատ­կաց­նել Գեր­մա­նի­ան: Ու հենց այս վեր­ջին հան­գա­մանքն է, որ շատ ա­վե­լի լուրջ խնդիր­ներ են ա­ռաջ բե­րում, քան ան­գամ բուն տան­կե­րի տրա­մադ­րու­մը:

ԱՐ­ՄԱ­ԳԵ­ԴՈ­ՆԻՑ 1.5 ՐՈ­ՊԵ ՊԱ­ԿԱՍ

Ի­րա­կա­նում, ան­գամ ա­րեւմ­տյան մաս­նա­գետ­ներն են խոս­տո­վա­նում, որ ա­րեւմ­տյան այդ տան­կե­րը ինչ-որ չա­փով, ի­հար­կե, կազ­դեն ուկ­րա­ի­նա­կան պա­տե­րազ­մի վրա, սա­կայն դրանց դե­րը ո­րո­շիչ չի կա­րող լի­նել մի քա­նի ա­ռում­նե­րով: Նախ, ըստ հայտ­նի տվյալ­նե­րի, Գեր­մա­նի­ան, ընդ­հա­նուր առ­մամբ, ար­տադ­րել է տար­բեր մո­դի­ֆի­կա­ցի­ա­նե­րի մոտ 2.5-3 հա­զար Leopard 2: Մի մա­սը շար­քից դուրս ե­կած վի­ճա­կում է, մի զգա­լի մա­սը հա­զիվ ռու­սա­կան Т-72-ի մա­կար­դա­կի է հաս­նում: Սար­քին եւ ժա­մա­նա­կա­կից տան­կե­րի մի­այն փոքր մա­սը կա­րող են տալ Ուկ­րա­ի­նա­յին, տար­բեր հաշ­վարկ­նե­րով՝ ընդ­հա­նուր առ­մամբ, ա­ռա­վե­լա­գույ­նը 200 տանկ: Մո­տա­վո­րա­պես նույ­նը կա­րե­լի է ա­սել 1970-80-ական­նե­րի ծնունդ M1 Abrams-նե­րի մա­սին: Լավ տան­կեր են, բայց, ըստ ա­մե­նա­հե­ղի­նա­կա­վոր մաս­նա­գետ­նե­րի, դրանց մի­այն վեր­ջին մո­դի­ֆի­կա­ցի­ա­նե­րը մի­գու­ցե կկա­րո­ղա­նան ռե­ալ մար­տա­դաշ­տում T-90М «Պրո­րիվ»-նե­րի հետ մրցակ­ցել, ընդ ո­րում, այդ վեր­ջին մո­դի­ֆի­կա­ցի­ա­նե­րը չէ, որ տա­լիս են Կի­ե­ւին: Վեր­ջա­պես, այդ վեր­ջին մո­դի­ֆի­ակ­ցի­ա­նե­րը գեր­մա­ն­ա­կան եւ ա­մե­րի­կյան տան­կե­րի գա­գաթ­նա­կետն են. դրան­ցից այն կողմ ան­գամ հե­ռան­կա­րա­յին տան­կեր նրանք չու­նեն: Փո­խա­րե­նը Ռու­սաս­տա­նի տրա­մադ­րու­թյան տակ դեռ կա T-14 «Արմա­տան», որն աշ­խար­հում եր­րորդ սերն­դի մի­ակ տանկն է, այ­սինքն` ամ­բողջ գլխով ա­ռաջ է մնա­ցա­ծից: Ճիշտ է, դրանք դեռ նոր են մտել սպա­ռա­զի­նու­թյուն, բայց նա­եւ քա­նիցս կադ­րեր են տա­րած­վել, որ մար­տա­դաշտ մեկ­նել պատ­րաստ­վող ստո­րա­բա­ժա­նում­նե­րը «Արմա­տա»-նե­րով վար­ժանք­ներ են անց­կաց­նում:

Այ­սինքն, ո՛չ տեխ­նո­լո­գի­ա­կան եւ ո՛չ էլ քա­նա­կա­կան ա­ռու­մով ա­մե­րի­կյան եւ գեր­մա­նա­կան տան­կե­րը, ինչ­պես վեր­ջերս նա­եւ Զե­լենս­կին ա­սաց, պա­տե­րա­զմում ո­րակ չեն փո­խում: Սա­կայն կան այլ նրբե­րանգ­ներ, ո­րոնք էլ Կի­ե­ւին Abrams-ներ եւ Leopard-ներ տա­լու ար­դյուն­քում գլո­բալ ի­րա­վի­ճա­կը սրե­ցին մին­չեւ ան­նա­խա­դեպ մա­կար­դակ՝ էլ ա­վե­լի տե­սա­նե­լի դարձ­նե­լով ա­պո­կալիպ­սի­սի գա­ղա­փա­րը:

Այն, որ ի­րա­վի­ճակն ի­րոք ծայ­րա­հեղ լուրջ է, հու­շե­լու ե­կավ նա­եւ, այս­պես կոչ­ված, «Ահեղ դա­տաս­տա­նի ժա­մա­ցույցը»: Դեռ 1947թ.-ից մեկ­նար­կած այդ նա­խագ­ծի է­ու­թյունն այն է, որ մաս­նա­գետ­նե­րի խում­բը փոր­ձում է դրա մի­ջո­ցով ցույց տալ, թե աշ­խար­հը որ­քա­նով է մոտ գտնվում մի­ջու­կա­յին պա­տե­րազ­մին, ո­րը ժա­մա­ցույ­ցի վրա նշված է՝ որ­պես կես­գի­շեր: Եվ ա­հա, նա­խօ­րե­ին ա­մե­րի­կյան մաս­նա­գետ­նե­րի խում­բը սլաք­նե­րը եւս 10 վայր­կյա­նով մո­տեց­րել է «մի­ջու­կա­յին կես­գի­շե­րին»՝ դա կա­պե­լով ուկ­րա­ի­նա­կան հա­կա­մար­տու­թյան հետ: Այս­պի­սով, այս պա­հին «մի­ջու­կա­յին ա­պո­կա­լիպ­սի­սի կե­տին» մնա­ցել է 90 վայր­կյան, մի ցու­ցա­նիշ, ո­րը եր­բե­ւի­ցե չի գրանց­վել, այդ թվում՝ Կա­րի­բյան ճգնա­ժա­մի օ­րե­րին, երբ հա­մար­վում էր, որ բա­խումն ան­խու­սա­փե­լի է: «Մենք ապ­րում ենք ան­նա­խա­դեպ վտան­գի ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նում, եւ դա­տաս­տա­նի օր­վա ժա­մա­ցույցն ար­տա­ցո­լում է այդ ի­րա­կա­նու­թյու­նը: Կես­գի­շե­րին 90 վայր­կյա­նը ա­մե­նա­մոտ ժա­մա­նակն է, ո­րը եր­բե­ւէ ե­ղել է, եւ մեր փոր­ձա­գետ­նե­րը այս փաս­տին ան­լուրջ չեն վե­րա­բեր­վում: ԱՄՆ կա­ռա­վա­րու­թյու­նը, ՆԱ­ՏՕ-ի նրա դաշ­նա­կից­նե­րը եւ Ուկ­րա­ի­նան երկ­խո­սու­թյան բազ­մա­թիվ ու­ղի­ներ ու­նեն: Մենք խրա­խու­սում ենք ղե­կա­վար­նե­րին՝ ամ­բող­ջու­թյամբ ու­սում­նա­սի­րել դրանք բո­լո­րին, որ­պես­զի հետ շրջեն ժա­մա­ցույ­ցը»,- սլա­քի այդ նոր տե­ղա­շար­ժի հետ կապ­ված ա­սաց «Bulletin of the Atomic Scientists»-ի նա­խա­գահ եւ գոր­ծա­դիր տնօ­րեն Ռեյ­չել Բրոն­սո­նը:

Ընդ ո­րում, Ար­մա­գե­դո­նից 90 վայր­կյան պա­կաս ցու­ցա­նիշն ար­ձա­նագր­վեց, երբ դեռ չկար Ուկ­րա­ի­նա­յին տան­կեր տա­լու ո­րո­շու­մը: Այ­սինքն, այս պա­հին էլ ա­վե­լի մոտ ենք Ար­մա­գե­դո­նին:

ԳԵՐ­ՄԱ­ՆԻ­ԱՆ ԳՆԱՑ ԵՐ­ՐՈՐԴ ՌԵՅ­ԽԻ ՃԱ­ՆԱ­ՊԱՐ­ՀՈՎ

Ա­մեն դեպ­քում, ծայ­րա­հեղ սուր վի­ճա­կի մա­սին է խո­սում նա­եւ այն ար­ձա­գան­քը, ո­րը տան­կե­րի պատ­մու­թյու­նից հե­տո ե­կավ Մոսկ­վա­յից: Օ­րի­նակ բե­րենք Վի­են­նա­յում անվ­տան­գու­թյան ո­լոր­տում հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան Ե­ԱՀԿ ֆո­րու­մում Ռու­սաս­տա­նի պատ­վի­րա­կու­թյան ղե­կա­վար Կոնս­տան­տին Գավ­րի­լո­վի հայ­տա­րա­րու­թյու­նը. «Մենք նա­խազ­գու­շաց­նում ենք Կի­ե­ւի ռազ­մա­կան մե­քե­նա­յի ա­րեւմ­տյան հո­վա­նա­վոր­նե­րին` մի­ջու­կա­յին սադ­րանք­ներն ու շան­տա­ժը խրա­խու­սե­լուց: Մենք գի­տենք, որ Leopard 2 տան­կը, ինչ­պես նա­եւ Brad­ley եւ Mar­der հե­տեւ­ա­կի մար­տա­կան ​​մե­քե­նա­նե­րը զին­ված են ու­րա­նի մի­ջու­կով զրա­հա­թա­փանց ար­կե­րով, ո­րոնց օգ­տա­գոր­ծու­մը հան­գեց­նում է տա­րած­քի աղ­տոտ­մա­նը, ինչ­պես ե­ղավ Հա­րավս­լա­վի­ա­յում եւ Ի­րա­քում: Այն դեպ­քում, երբ նման ար­կեր մա­տա­կա­րար­վեն Կի­ե­ւին ՆԱ­ՏՕ-ի ծանր զին­տեխ­նի­կա­յի հա­մար, մենք դա կդի­տար­կենք որ­պես Ռու­սաս­տա­նի դեմ «կեղ­տոտ» մի­ջու­կա­յին ռում­բե­րի օգ­տա­գոր­ծում՝ դրա­նից բխող բո­լոր հետեւանքներով»: Նկա­տենք, որ ա­ռանց այդ ար­կե­րի, նշված զրա­հա­տեխ­նի­կան է­ա­պես կորց­նե­լու է է­ֆեկ­տի­վու­թյու­նը՝ ա­նըն­դու­նակ դարձ­նե­լով ռու­սա­կան «Պրո­րիվ»-նե­րի դեմ պայ­քա­րում: Ընդ ո­րում, ար­դեն իսկ կան չհաս­տատ­ված լու­րեր, որ նման ար­կեր տրա­մադր­վում են: Իսկ դա նշա­նա­կում է, որ ցան­կա­ցած պա­հի այդ փաս­տը ֆիք­սե­լով, Մոսկ­վան կա­րող է հայ­տա­րա­րել, որ են­թարկ­վել է մի­ջու­կա­յին հար­ձակ­ման՝ դրա­նից բխող պա­տաս­խա­նով հան­դերձ:

Այս ի­րա­վի­ճա­կում կա նա­եւ այն հար­ցը, թե նման հնա­րա­վոր հե­տե­ւանք­ներն աչ­քի ա­ռաջ ու­նե­նա­լով, ԱՄՆ-ն ին­չո՞ւ գնաց այս քայ­լե­րին, ի՞նչ է հե­տապն­դում: Մոսկ­վա­յից ե­կած մեկ այլ ար­ձա­գանք նա­եւ այս հար­ցի պա­տաս­խանն է տա­լիս՝ մատ­նան­շե­լով ի­րա­կան խնդի­րը, ո­րը բխում է Կի­ե­ւին գեր­մա­նա­կան Leopard-ներ տա­լուց, եւ, կրկնենք, որ այդ խնդիրն ա­մե­նե­ւին էլ ա­ռա­ջին հեր­թին ռազ­մա­կան կող­մը չէ:

Այս­պես, Գեր­մա­նի­ա­յում Ռու­սաս­տա­նի դես­պան Սեր­գեյ Նե­չա­ե­ւը մատ­նան­շեց այն ի­րա­կան ի­մաս­տը, որն իր հիմ­քում ու­նի Կի­եւ­ին Leopard 2 տան­կեր մա­տա­կա­րա­րե­լու Բեռ­լի­նի ո­րո­շու­մը: Ըստ դես­պա­նի. «Այս չա­փա­զանց վտան­գա­վոր ո­րո­շու­մը հա­կա­մար­տու­թյու­նը տե­ղա­փո­խում է առ­ճա­կատ­ման նոր մա­կար­դակ եւ հա­կա­սում է գեր­մա­նա­ցի քա­ղա­քա­կան գոր­ծիչ­նե­րի հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րին՝ ԳԴՀ-ի՝ հա­կա­մար­տու­թյան մեջ չներ­քաշ­վե­լու ցան­կու­թյան մա­սին: Եվս մեկ ան­գամ հա­մոզ­վե­ցինք, որ Գեր­մա­նի­ան, ինչ­պես իր ա­մե­նա­մոտ դաշ­նա­կից­նե­րը, շա­հագրգռ­ված չէ ուկ­րա­ի­նա­կան ճգնա­ժա­մի դի­վա­նա­գի­տա­կան լուծ­մամբ, այն ստեղծ­ված է նրա մշտա­կան էս­կա­լա­ցի­ա­յի եւ Կի­ե­ւի ռե­ժի­մը ա­վե­լի ու ա­վե­լի մա­հա­ցու զեն­քե­րով մղե­լու հա­մար: Կար­միր գծերն ան­ցյա­լում են»: Բուն փաս­տը մատ­նան­շե­լով, Նե­չա­եւն ա­ռաջ տա­րավ հիմ­նա­կան միտ­քը, որ Բեռ­լի­նի նման ընտ­րու­թյու­նը Մոսկ­վա­յի կար­ծի­քով մեկ բան է նշա­նա­կում՝ Գեր­մա­նի­ան սրա­նով վերջ­նա­կան մեր­ժում է` ճա­նա­չել ռուս ժո­ղովր­դի հան­դեպ պատ­մա­կան պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը Հայ­րե­նա­կան մեծ պա­տե­րազ­մի ժա­մա­նակ նա­ցիզ­մի սար­սա­փե­լի, ժամ­կետ­ներ չնա­խա­տե­սող հան­ցա­գոր­ծու­թյուն­նե­րի հա­մար: Կարճ ա­սած, որ այս­պի­սով Գեր­մա­նի­ան չե­ղար­կում է 1945թ.-ի պար­տու­թյան փաս­տը եւ, խա­չա­կիր տան­կեր ու­ղար­կե­լով Ռու­սաս­տա­նի դեմ, Շոլ­ցը գնում է Հիտ­լե­րի ճա­նա­պար­հով: Նա­եւ, որ ներ­կա Գեր­մա­նի­ա­յին այդ ուղ­ղու­թյամբ են մղում այն նույն անգ­լո­սաք­սո­նա­կան ու­ժե­րը, ո­րոնք 1930-ական­նե­րից սկսած նա­խա­պատ­րաս­տե­ցին եւ Ռու­սաս­տա­նի դեմ ուղ­ղե­ցին Հիտ­լե­րին:

ՇՈԼՑՆ Ա­ՄԵ­ՆԵ­ՎԻՆ ԷԼ ՀԻՏ­ԼԵՐ ՉԷ, ՔԱ­ՇԸ ՉԻ ՆԵ­ՐՈՒՄ

Ի­հար­կե, հաս­կա­նա­լի է, որ Շոլ­ցը սո­վո­րա­կան կա­մա­կա­տար է, ո­րե­ւէ կերպ չի կա­րող հա­վակ­նել Հիտ­լե­րի դե­րին: Հաս­կա­նա­լի է նա­եւ, որ ա­մե­նե­ւին էլ նա չէր ո­րո­շո­ղը՝ տան­կեր ու­ղար­կի Ուկ­րա­ի­նա, թե՝ ոչ: Ա­ռա­վել եւս, որ նա, ըստ ա­մե­նայ­նի, նա­եւ հաս­կա­նում է, թե խա­չա­կիր տան­կեր Ռու­սաս­տա­նի դեմ ու­ղար­կե­լը խոր­քա­յին ի­մաս­տով ինչ է նշա­նա­կում, նա­եւ հաշ­վի առ­նե­լով, որ հի­մա 1941թ.-ը չէ, ներ­կա­յումս Գեր­մա­նի­ան մոխ­րա­կույ­տի վե­րա­ծե­լու հա­մար Մոսկ­վա­յից ոչ թե 4 տա­րի, այլ հաշ­ված րո­պե­ներ կպա­հան­ջվեն: Այս ա­մե­նով հան­դերձ, դժվար չէ հաս­կա­նալ, որ ոչ թե Շոլ­ցը, այլ՝ անգ­լո­սաք­սո­նա­կան հա­մա­կարգն է այս ա­մե­նով փաս­տա­ցի չե­ղար­կում Երկ­րորդ հա­մաշ­խար­հա­յի­նի ար­դյունք­նե­րը:

Մյուս կող­մից, Վա­շինգ­տո­նը դեռ փոր­ձում է ա­մեն ինչ ա­նել, որ Մոսկ­վան այս ա­մե­նին կտրուկ գործ­նա­կան պա­տաս­խան չտա: Հա­մե­նայն­դեպս, Սպի­տակ տան Ազ­գա­յին անվ­տան­գու­թյան խորհր­դի ռազ­մա­վա­րա­կան հա­ղոր­դակ­ցու­թյուն­նե­րի հա­մա­կար­գող Ջոն Քիր­բին, ով, ի դեպ, այս կա­շան ե­փող­նե­րից մեկն է, սկսել է ար­դա­րա­նալ, թե ԱՄՆ-ը չի ան­տե­սում Մոսկ­վա­յի նա­խազ­գու­շա­ցում­նե­րը «կար­միր գծե­րը հա­տե­լու ան­թույ­լատ­րե­լի­ու­թյան մա­սին, Կի­եւ­ին փո­խանց­վող օգ­նու­թյու­նը չի սպառ­նում Ռու­սաս­տա­նին. «Մենք ան­լուրջ չենք ըն­դու­նում այն, ինչ ա­սում են: Տան­կե­րը պետք է օգ­նեն Ուկ­րա­ի­նա­յին ար­դյու­նա­վետ պայ­քար մղել ի­րենց ինք­նիշ­խա­նու­թյունն ու տա­րածք­նե­րը պաշտ­պա­նե­լու եւ տա­րածք­նե­րը վե­րա­դարձ­նե­լու» եւ այլն: Սա­կայն դրա­նից բուն փաս­տը՝ Եր­կրորդ աշ­խար­հա­մար­տի ար­դյունք­նե­րը չե­ղար­կե­լը չի փոխ­վում, եւ դա հաս­կա­նում են բո­լո­րը:

Սա­կայն հռե­տո­րա­բա­նու­թյունն այս­տեղ քիչ դեր ու­նի: Այ­սինքն, ան­կախ ա­րեւմ­տյան ար­դեն ա­նի­մաստ այս բո­լոր հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րից, ողջ խնդրի է­ու­թյու­նը տե­ղա­փոխ­վել է գործ­նա­կան հար­թու­թյուն: Այն է, Ռու­սաս­տա­նի դեմ ստեղծ­ված է ա­րեւմ­տյան լայն կո­ա­լի­ցի­ա, դրա ի­րա­կան նպա­տակ­նե­րը մատ­նանշ­ված են: Գու­մա­րած, Զե­լենս­կու շուր­թե­րով Ա­րեւ­մուտ­քը հայ­տա­րա­րում է, որ բա­նակ­ցու­թյուն­ներ, այն է՝ դի­վա­նա­գի­տա­կան լու­ծում­ներ ո­րո­նել չեն ու­զում: Նույնկերպ Կրեմլն ար­ձա­գան­քեց, որ այ­լեւս Կի­ե­ւի հետ բա­նակ­ցե­լու ո­րե­ւէ ի­մաստ չի տես­նում: Այ­սինքն, ա­մեն բան տե­ղա­փոխ­վեց ռազ­մա­դաշտ, ինչ­պես 1940-ական­նե­րին էր: Ով այս­տեղ կու­նե­նա հա­ջո­ղու­թյուն, նա էլ կթե­լադ­րի հե­տա­գա պայ­ման­նե­րը:

ՔԵ­ՐՈԲ ՍԱՐԳ­ՍՅԱՆ