- 28/01/2023
Արեւմուտքը փորձում է հրաժարվել Երկրորդ աշխարհամարտի արդյունքներից
Նախօրեին հայտնի դարձավ, որ ԱՄՆ իշխանությունները որոշել են Կիեւ տեղափոխել 31 M1 Abrams տանկ: Դա նաեւ հաստատեց Սպիտակ տան ներկայացուցիչը: Էլ ավելի մեծ թվով ծանր տանկեր՝ Leopard 2-ներ կտա, կամ այլ երկրների կթույլատրի հատկացնել Գերմանիան: Ու հենց այս վերջին հանգամանքն է, որ շատ ավելի լուրջ խնդիրներ են առաջ բերում, քան անգամ բուն տանկերի տրամադրումը:
ԱՐՄԱԳԵԴՈՆԻՑ 1.5 ՐՈՊԵ ՊԱԿԱՍ
Իրականում, անգամ արեւմտյան մասնագետներն են խոստովանում, որ արեւմտյան այդ տանկերը ինչ-որ չափով, իհարկե, կազդեն ուկրաինական պատերազմի վրա, սակայն դրանց դերը որոշիչ չի կարող լինել մի քանի առումներով: Նախ, ըստ հայտնի տվյալների, Գերմանիան, ընդհանուր առմամբ, արտադրել է տարբեր մոդիֆիկացիաների մոտ 2.5-3 հազար Leopard 2: Մի մասը շարքից դուրս եկած վիճակում է, մի զգալի մասը հազիվ ռուսական Т-72-ի մակարդակի է հասնում: Սարքին եւ ժամանակակից տանկերի միայն փոքր մասը կարող են տալ Ուկրաինային, տարբեր հաշվարկներով՝ ընդհանուր առմամբ, առավելագույնը 200 տանկ: Մոտավորապես նույնը կարելի է ասել 1970-80-ականների ծնունդ M1 Abrams-ների մասին: Լավ տանկեր են, բայց, ըստ ամենահեղինակավոր մասնագետների, դրանց միայն վերջին մոդիֆիկացիաները միգուցե կկարողանան ռեալ մարտադաշտում T-90М «Պրորիվ»-ների հետ մրցակցել, ընդ որում, այդ վերջին մոդիֆիկացիաները չէ, որ տալիս են Կիեւին: Վերջապես, այդ վերջին մոդիֆիակցիաները գերմանական եւ ամերիկյան տանկերի գագաթնակետն են. դրանցից այն կողմ անգամ հեռանկարային տանկեր նրանք չունեն: Փոխարենը Ռուսաստանի տրամադրության տակ դեռ կա T-14 «Արմատան», որն աշխարհում երրորդ սերնդի միակ տանկն է, այսինքն` ամբողջ գլխով առաջ է մնացածից: Ճիշտ է, դրանք դեռ նոր են մտել սպառազինություն, բայց նաեւ քանիցս կադրեր են տարածվել, որ մարտադաշտ մեկնել պատրաստվող ստորաբաժանումները «Արմատա»-ներով վարժանքներ են անցկացնում:
Այսինքն, ո՛չ տեխնոլոգիական եւ ո՛չ էլ քանակական առումով ամերիկյան եւ գերմանական տանկերը, ինչպես վերջերս նաեւ Զելենսկին ասաց, պատերազմում որակ չեն փոխում: Սակայն կան այլ նրբերանգներ, որոնք էլ Կիեւին Abrams-ներ եւ Leopard-ներ տալու արդյունքում գլոբալ իրավիճակը սրեցին մինչեւ աննախադեպ մակարդակ՝ էլ ավելի տեսանելի դարձնելով ապոկալիպսիսի գաղափարը:
Այն, որ իրավիճակն իրոք ծայրահեղ լուրջ է, հուշելու եկավ նաեւ, այսպես կոչված, «Ահեղ դատաստանի ժամացույցը»: Դեռ 1947թ.-ից մեկնարկած այդ նախագծի էությունն այն է, որ մասնագետների խումբը փորձում է դրա միջոցով ցույց տալ, թե աշխարհը որքանով է մոտ գտնվում միջուկային պատերազմին, որը ժամացույցի վրա նշված է՝ որպես կեսգիշեր: Եվ ահա, նախօրեին ամերիկյան մասնագետների խումբը սլաքները եւս 10 վայրկյանով մոտեցրել է «միջուկային կեսգիշերին»՝ դա կապելով ուկրաինական հակամարտության հետ: Այսպիսով, այս պահին «միջուկային ապոկալիպսիսի կետին» մնացել է 90 վայրկյան, մի ցուցանիշ, որը երբեւիցե չի գրանցվել, այդ թվում՝ Կարիբյան ճգնաժամի օրերին, երբ համարվում էր, որ բախումն անխուսափելի է: «Մենք ապրում ենք աննախադեպ վտանգի ժամանակաշրջանում, եւ դատաստանի օրվա ժամացույցն արտացոլում է այդ իրականությունը: Կեսգիշերին 90 վայրկյանը ամենամոտ ժամանակն է, որը երբեւէ եղել է, եւ մեր փորձագետները այս փաստին անլուրջ չեն վերաբերվում: ԱՄՆ կառավարությունը, ՆԱՏՕ-ի նրա դաշնակիցները եւ Ուկրաինան երկխոսության բազմաթիվ ուղիներ ունեն: Մենք խրախուսում ենք ղեկավարներին՝ ամբողջությամբ ուսումնասիրել դրանք բոլորին, որպեսզի հետ շրջեն ժամացույցը»,- սլաքի այդ նոր տեղաշարժի հետ կապված ասաց «Bulletin of the Atomic Scientists»-ի նախագահ եւ գործադիր տնօրեն Ռեյչել Բրոնսոնը:
Ընդ որում, Արմագեդոնից 90 վայրկյան պակաս ցուցանիշն արձանագրվեց, երբ դեռ չկար Ուկրաինային տանկեր տալու որոշումը: Այսինքն, այս պահին էլ ավելի մոտ ենք Արմագեդոնին:
ԳԵՐՄԱՆԻԱՆ ԳՆԱՑ ԵՐՐՈՐԴ ՌԵՅԽԻ ՃԱՆԱՊԱՐՀՈՎ
Ամեն դեպքում, ծայրահեղ սուր վիճակի մասին է խոսում նաեւ այն արձագանքը, որը տանկերի պատմությունից հետո եկավ Մոսկվայից: Օրինակ բերենք Վիեննայում անվտանգության ոլորտում համագործակցության ԵԱՀԿ ֆորումում Ռուսաստանի պատվիրակության ղեկավար Կոնստանտին Գավրիլովի հայտարարությունը. «Մենք նախազգուշացնում ենք Կիեւի ռազմական մեքենայի արեւմտյան հովանավորներին` միջուկային սադրանքներն ու շանտաժը խրախուսելուց: Մենք գիտենք, որ Leopard 2 տանկը, ինչպես նաեւ Bradley եւ Marder հետեւակի մարտական մեքենաները զինված են ուրանի միջուկով զրահաթափանց արկերով, որոնց օգտագործումը հանգեցնում է տարածքի աղտոտմանը, ինչպես եղավ Հարավսլավիայում եւ Իրաքում: Այն դեպքում, երբ նման արկեր մատակարարվեն Կիեւին ՆԱՏՕ-ի ծանր զինտեխնիկայի համար, մենք դա կդիտարկենք որպես Ռուսաստանի դեմ «կեղտոտ» միջուկային ռումբերի օգտագործում՝ դրանից բխող բոլոր հետեւանքներով»: Նկատենք, որ առանց այդ արկերի, նշված զրահատեխնիկան էապես կորցնելու է էֆեկտիվությունը՝ անընդունակ դարձնելով ռուսական «Պրորիվ»-ների դեմ պայքարում: Ընդ որում, արդեն իսկ կան չհաստատված լուրեր, որ նման արկեր տրամադրվում են: Իսկ դա նշանակում է, որ ցանկացած պահի այդ փաստը ֆիքսելով, Մոսկվան կարող է հայտարարել, որ ենթարկվել է միջուկային հարձակման՝ դրանից բխող պատասխանով հանդերձ:
Այս իրավիճակում կա նաեւ այն հարցը, թե նման հնարավոր հետեւանքներն աչքի առաջ ունենալով, ԱՄՆ-ն ինչո՞ւ գնաց այս քայլերին, ի՞նչ է հետապնդում: Մոսկվայից եկած մեկ այլ արձագանք նաեւ այս հարցի պատասխանն է տալիս՝ մատնանշելով իրական խնդիրը, որը բխում է Կիեւին գերմանական Leopard-ներ տալուց, եւ, կրկնենք, որ այդ խնդիրն ամենեւին էլ առաջին հերթին ռազմական կողմը չէ:
Այսպես, Գերմանիայում Ռուսաստանի դեսպան Սերգեյ Նեչաեւը մատնանշեց այն իրական իմաստը, որն իր հիմքում ունի Կիեւին Leopard 2 տանկեր մատակարարելու Բեռլինի որոշումը: Ըստ դեսպանի. «Այս չափազանց վտանգավոր որոշումը հակամարտությունը տեղափոխում է առճակատման նոր մակարդակ եւ հակասում է գերմանացի քաղաքական գործիչների հայտարարություններին՝ ԳԴՀ-ի՝ հակամարտության մեջ չներքաշվելու ցանկության մասին: Եվս մեկ անգամ համոզվեցինք, որ Գերմանիան, ինչպես իր ամենամոտ դաշնակիցները, շահագրգռված չէ ուկրաինական ճգնաժամի դիվանագիտական լուծմամբ, այն ստեղծված է նրա մշտական էսկալացիայի եւ Կիեւի ռեժիմը ավելի ու ավելի մահացու զենքերով մղելու համար: Կարմիր գծերն անցյալում են»: Բուն փաստը մատնանշելով, Նեչաեւն առաջ տարավ հիմնական միտքը, որ Բեռլինի նման ընտրությունը Մոսկվայի կարծիքով մեկ բան է նշանակում՝ Գերմանիան սրանով վերջնական մերժում է` ճանաչել ռուս ժողովրդի հանդեպ պատմական պատասխանատվությունը Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ նացիզմի սարսափելի, ժամկետներ չնախատեսող հանցագործությունների համար: Կարճ ասած, որ այսպիսով Գերմանիան չեղարկում է 1945թ.-ի պարտության փաստը եւ, խաչակիր տանկեր ուղարկելով Ռուսաստանի դեմ, Շոլցը գնում է Հիտլերի ճանապարհով: Նաեւ, որ ներկա Գերմանիային այդ ուղղությամբ են մղում այն նույն անգլոսաքսոնական ուժերը, որոնք 1930-ականներից սկսած նախապատրաստեցին եւ Ռուսաստանի դեմ ուղղեցին Հիտլերին:
ՇՈԼՑՆ ԱՄԵՆԵՎԻՆ ԷԼ ՀԻՏԼԵՐ ՉԷ, ՔԱՇԸ ՉԻ ՆԵՐՈՒՄ
Իհարկե, հասկանալի է, որ Շոլցը սովորական կամակատար է, որեւէ կերպ չի կարող հավակնել Հիտլերի դերին: Հասկանալի է նաեւ, որ ամենեւին էլ նա չէր որոշողը՝ տանկեր ուղարկի Ուկրաինա, թե՝ ոչ: Առավել եւս, որ նա, ըստ ամենայնի, նաեւ հասկանում է, թե խաչակիր տանկեր Ռուսաստանի դեմ ուղարկելը խորքային իմաստով ինչ է նշանակում, նաեւ հաշվի առնելով, որ հիմա 1941թ.-ը չէ, ներկայումս Գերմանիան մոխրակույտի վերածելու համար Մոսկվայից ոչ թե 4 տարի, այլ հաշված րոպեներ կպահանջվեն: Այս ամենով հանդերձ, դժվար չէ հասկանալ, որ ոչ թե Շոլցը, այլ՝ անգլոսաքսոնական համակարգն է այս ամենով փաստացի չեղարկում Երկրորդ համաշխարհայինի արդյունքները:
Մյուս կողմից, Վաշինգտոնը դեռ փորձում է ամեն ինչ անել, որ Մոսկվան այս ամենին կտրուկ գործնական պատասխան չտա: Համենայնդեպս, Սպիտակ տան Ազգային անվտանգության խորհրդի ռազմավարական հաղորդակցությունների համակարգող Ջոն Քիրբին, ով, ի դեպ, այս կաշան եփողներից մեկն է, սկսել է արդարանալ, թե ԱՄՆ-ը չի անտեսում Մոսկվայի նախազգուշացումները «կարմիր գծերը հատելու անթույլատրելիության մասին, Կիեւին փոխանցվող օգնությունը չի սպառնում Ռուսաստանին. «Մենք անլուրջ չենք ընդունում այն, ինչ ասում են: Տանկերը պետք է օգնեն Ուկրաինային արդյունավետ պայքար մղել իրենց ինքնիշխանությունն ու տարածքները պաշտպանելու եւ տարածքները վերադարձնելու» եւ այլն: Սակայն դրանից բուն փաստը՝ Երկրորդ աշխարհամարտի արդյունքները չեղարկելը չի փոխվում, եւ դա հասկանում են բոլորը:
Սակայն հռետորաբանությունն այստեղ քիչ դեր ունի: Այսինքն, անկախ արեւմտյան արդեն անիմաստ այս բոլոր հայտարարություններից, ողջ խնդրի էությունը տեղափոխվել է գործնական հարթություն: Այն է, Ռուսաստանի դեմ ստեղծված է արեւմտյան լայն կոալիցիա, դրա իրական նպատակները մատնանշված են: Գումարած, Զելենսկու շուրթերով Արեւմուտքը հայտարարում է, որ բանակցություններ, այն է՝ դիվանագիտական լուծումներ որոնել չեն ուզում: Նույնկերպ Կրեմլն արձագանքեց, որ այլեւս Կիեւի հետ բանակցելու որեւէ իմաստ չի տեսնում: Այսինքն, ամեն բան տեղափոխվեց ռազմադաշտ, ինչպես 1940-ականներին էր: Ով այստեղ կունենա հաջողություն, նա էլ կթելադրի հետագա պայմանները:
ՔԵՐՈԲ ՍԱՐԳՍՅԱՆ